TCDD’NİN HOLDİNGLEŞMESİNE HAYIR!

---

22 Nisan 2021, Perşembe

TCDD’nin KİT statüsünden çıkartılarak şirketleştirilmesi, holdingleştirilmesi kabul edilemez!   Bu çalışmanın karşısındayız.

Demiryollarındaki zararın sebebi Kamu Personeli veya Kamu Personel Rejimi değildir. Yanlış demiryolu politikaları ve kötü yönetimden kaynaklanan başarısızlığın faturası Demiryolculara kesilemez!

Demiryollarında; iş güvencesinin, statü hukukunun, memurluk rejiminin korunması kırmızı çizgimizdir.

164 yıllık kurum kültürü ve geleneğine sahip olan TCDD hakkında yürütülen yeniden yapılandırma çalışmasına hiçbir Demiryolcu, Sendika veya Sivil Toplum Örgütü dahil edilmemiştir. Bu çalışmanın kapalı kapılar ardında yapılması kabul edilemez!

------------------------------

 

TCDD’NİN HOLDİNGLEŞMESİNE HAYIR

 

Demiryollarının; 233 sayılı KHK’ya tabi KİT statüsünden, Türk Ticaret Kanunu’na tabi bir şirket statüsüne dönüştürüleceği, demiryollarında tek istihdam şeklinin 4857’e tabi işçi istihdamı olacağı, kurumda çalışan memurlara sözleşme teklif edileceği ve kabul etmeyen personelin zorunlu olarak havuza gönderileceği kurum yetkilileri tarafından sendikamıza yapılan sunumda ifade edilmiştir.

TCDD ve Bağlı Ortaklıklarının 233 sayılı KHK’ya tabi KİT kapsamından çıkarılmak istenmesinin gerekçesi, TCDD’nin daha esnek, hızlı karar alabilen, rekabetçi bir yapıya kavuşturulması olarak ifade edilmektedir. Maliye Bakanlığı zaten 233 sayılı KHK’nın değiştirilerek KİT’lerin esnek, hızlı karar alabilen, rekabetçi bir yapıya kavuşturulacağını açıklamıştır. O halde neden TCDD ve Bağlı Ortaklıkları 233 sayılı KHK’ya tabi KİT statüsünden çıkarılmak istenmektedir?

Bu yanlıştan derhal dönülmelidir.

 

Demiryollarının zarar etmesinin temel sebebi, kamu personeli veya kamu personel rejimi değil, yanlış demiryolu politikaları ve kötü yönetimdir.

164 yıllık kurum hafızası, kültürü, geleneği olan TCDD hakkında yeniden yapılandırma süreci başlatılmış, fakat uygulamada yapılandırma içerisine hiçbir Demiryolcu, Sendika, STK Paydaş olarak dahil edilmemiştir. Bu uygulamanın Kapalı kapılar ardında yapılması çok manidardır.

Demiryolu yeniden yapılandırma sürecinin Sendikalar ve STK’larla istişare edilmeden yürütülmesi; personel üzerinde ciddi rahatsızlığa, tedirginliğe ve kurumda iş barışının bozulmasına sebep olmuştur. Bu sebeple yapılan hatadan dönülmeli ve yapılandırma süreci, Demiryolcular, STK’lar ve tüm Sosyal Paydaşların katkıları, önerileri ve rızaları alınarak yeniden gözden geçirilmelidir.

Demiryolları 1980 yılından itibaren birçok kez yeniden yapılandırılmıştır. Son olarak 2013 yılında çıkarılan 6461 sayılı kanunla sektör serbestleştirilmiş, kurum ikiye bölünerek yeniden yapılandırılmıştır. Yeniden yapılanmalara rağmen kurumun zararı artmaya devam etmektedir. 2013 yılındaki yeniden yapılanmadan günümüze kurum zararı 3 katına çıkmıştır.

Demiryollarına sadece 2021 yılında ayrılan yatırım bütçesi 12.5 Milyar TL’dir. 2002 yılından bu yana TCDD’ye bu ölçüde yatırım ödeneği ayrılmaktadır. 19 yıldır Milyarlarca TL yatırım yapılmasına rağmen demiryollarının yolcu ve yük taşımacılığındaki pazar payı artmamakta, TCDD’nin zararı artmaya devam etmektedir. Demiryollarının zarar etmesinin gerçek sebepleri belirlenerek bu yönde değişiklikler reformlar ortak akıl ve istişareyle yapılmadığı sürece TCDD zarar etmeye devam edecektir.

Yatırım projelerinin zamanında bitirilememesi TCDD’nin zararını artırmaktadır. Örneğin 2009 yılında temeli atılan Ankara-Sivas Hızlı Tren projesinin 2012 yılında tamamlanarak hizmete açılacağı belirtilmiştir. 12 yıl önce temeli atılan projenin tamamlanması için TCDD’nin 2021 yılı yatırım bütçesine 2.5 Milyar TL ödenek konulduğu ve projenin toplam maliyetinin 12 Milyar TL’yi geçeceği bilinmektedir. Projedeki gecikmeden kaynaklanan kamu zararı TCDD’nin 2020 yılı zararının yaklaşık 4 katıdır.

Türkiye’de demiryolu altyapısı ve çeken çekilen araçların standartlarının düşük olmasından dolayı enerji, bakım, işletmecilik maliyetleri çok yüksektir. Elektrikli sinyalli hat uzunluğu düşük, yol eğimleri yüksek, kurp yarıçapları dar, tek hat oranı yüksek, hat uzunlukları yetersiz, kulvarlar karayoluna göre uzun, iltisak hatları ve liman bağlantıları yetersiz, altyapı kapasitesi düşüktür. Kombine taşımacılık yapılamadığından birçok hatta müşteri karayolunu tercih etmekte, demiryolunun cazip olduğu hatlarda ise özel sektör işletmecilik yaptığından kapasitenin çoğunu kullanmaktadır. Tüm bu sebepler demiryollarında verimli bir işletmecilik yapılmasını olumsuz etkilemekte ve kurum zararını artırmaktadır.

Demiryollarında 4857’ye tabi işçi istihdamı yoluyla personel maliyetlerinin azaltılacağını düşünmek yanlış bir yaklaşımdır. Kamuda daimi işçi maliyetleri, hatta taşeron işçi maliyetleri memur maliyetinden yüksektir. Memur istihdamı demiryolundaki en ucuz istihdam şekli haline gelmiştir.

 

Demiryollarında çağı yakalamanın ön şartı; Demiryolcuların hukukunu korumak ve Haklarını artırmaktır!

Demiryollarında 164 yıldır İşçi Memur yan yana çalışmaktadır. Bundan sonra da demiryollarında 399 sayılı KHK’ya tabi sözleşmeli personel istihdamı devam ettirilmelidir. 399’a tabi personel çalıştıran ve ciddi karlar elde eden KİT’ler mevcuttur. Bu istihdam şekli; rekabetçi politikalara, kar elde etmeye, çağa ayak uydurmaya ve yeniden yapılandırmaya engel değildir.

TCDD’yi yeniden yapılandırmak; emekçi kesimin istihdam şeklini değiştirmek ya da kurumsal tasarımı/tanımı şirkete dönüştürmek şeklinde değil “Demiryollarını insan ve yük taşımacılığında ilk sıraya” çıkarmakla ve “Demiryolcuları da ücret ve çalışma şartlarında zirve noktaya” taşımakla mümkündür.

 

TCDD’de İlgili Süreçte emek kesimine kulak tıkamak; “Yeniden Yapılandırmak Değil Yeni Bir Sosyal Maliyet Oluşturmak” olur.

TCDD’yi KİT statüsünden Şirket statüsüne dönüştürmek isteyen ilgililere şunu hatırlatmak isteriz ki, şimdiye kadar Şirkete dönüştürülen KİT’lerin hemen hemen hiçbirinde, kağıt üzerinde yazılanlar ile gerçekte yaşananlar uyumlu olmamıştır. Hızlı karar alma, daha yüksek karlılık oluşturma, maliyeti düşürme gibi bütün hedefler kağıt üstünde kalmıştır.

Görülen uygulamalarda ise “Artan maliyetler”, “Zarar riski yükselen şirketler”, “Emek kesimi üzerinden yükselen sosyal maliyetler” yaşanmıştır.

Şirket işçisini, taşerona kadro düzenlemesiyle kamu işçisi yapmak “Adil Devlet”in; TCDD’yi şirkete, Kamu görevlisini işçiye dönüştürmeye kalkmak ise “Reformist Garabet”in resmidir.

TCDD’nin Ticaret Kanununa tabi bir şirkete dönüştürülmek istenmesi, Demiryolu personelinin ise 4857’e tabi işçi olarak istihdam edilmek istenmesi, Kamuda taşeron şirket çalışanı işçileri bir düzenlemeyle kadrolu kamu işçisi yapan “Sosyal Devlet” anlayışının tersine bir uygulamadır. 

Bir tarafta “Taşeron İşçiyi” kadrolu kamu işçisi yaparak adil olmanın onurunu yaşayan bir “Siyasi İrade” varken, diğer tarafta ise Kadrolu Memuru, güvenceli kamu görevlisini şirket işçisi yapmaya odaklanan “Bürokratik Yapı” vardır.  Bu durum tam anlamıyla tezattır.

 

Demiryolcular Havuza Gönderilemez, İş Sözleşmesine Zorlanamaz!

 

Hiçbir personel iş sözleşmesi imzalamaya, havuza gitmeye veya isteği dışında yer değişikliğine zorlanmamalıdır. 399 sayılı KHK’ya tabi çalışan personelin bu kapsamda çalışmaya devam etmesi, iş güvencesinin, statü hukukunun, memurluk rejiminin korunması, kırmızı çizgimizdir.

Demiryolu yeniden yapılandırma süreci Ulaştırma Memur-Sen tarafından yakından takip edilmektedir. Ayrıca, bu sürece ilişkin görüşlerimizi belirten teknik ve detaylı bir rapor Sendikamızca hazırlanmakta olup, en kısa sürede ilgili makamlara iletilecektir.

 

VAZGEÇİN!

 

Siyasi İradeyi ve siyaset kurumunu adil tavrını korumaya, Bürokrasiyi ve Yönetim erkini de “Sorun üretmekten ve Sosyal maliyeti büyütmekten öte, sonuç vermeyecek tavırlardan vazgeçmeye” ve çözümden yana olmaya davet ediyoruz.

İnsan ve yük taşımacılığında demiryolunun ağırlığını artıracak, Demiryollarının gelişimine ve güçlenmesine katkı sunacak, ortak akılla ve istişareyle yürütülecek her çalışmayı destekleriz, fakat, TCDD’yi şirketleştirme, holdingleştirme Demiryolu emekçilerinin ve kamu görevlilerinin haklarını azaltma, güvencelerini yok saymaya, mali, sosyal ve özlük haklarında kesinti oluşturmaya dönük çabaları, “bilinçli taksir” olarak not ederiz ve sonuç aşamasına ulaşmasına da asla izin vermeyeceğiz.